قوله تعــــالی: {وَ مِنْ آیاتِهِ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَ لا لِلْقَمَرِ وَ اسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذی خَلَقَهُنَّ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ}
و یکی دیگر از آیات عظمت پــــروردگار و دلیلی از ادله و علامتی که دلالت میکند بر وجود یکتائی پـــــروردگار و وحدانیت و صفات کمالیه خـــــدایتعالی گردش شب و روز و خورشید و ماه است که بدست قدرت خود آنها را آفریده و متعاقب یکدیگر در حرکت میباشند و چون روز فرا رسد و آفتاب در آید شب و ماه برود و به رفتن روز و خورشید شب پدید آید و آفتاب و ماه دو مخلوق مطیع و فرمانبردار پـــــروردگار هستند و بر وفق مصلحت در مدار خود گردش میکنند و استحقاق آنکه آنها را سجده کنند ندارند و نباید هرگز در مقابل خورشید و ماه بخاک افتاده و آنها را پرستش نمائید بلکه خــــدائی که موجد و آفرینندۀ آنهاست در خور ستایش و سجده است.
این آیه جمله از آیاتی است که سجده در آن واجب است برای خاطر امر پـــــروردگار که دلالت بر وجوب میکند و برای اجماع اهل بیت عصمت و طهارت و این سوره از جملۀ عزائم چهارگانه است که قرائت حتی یک آیه از این سوره بر جنب و حایض حرام است.

قوله تعــــالی: {وَ إِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ}
در این آیه خــــداوند میفرماید: و چون از وسوسۀ شیطان بر تو رنج و فسادی برسد و تو را دعوت به معصیت و ظلم و ستم نمودن بمردم کند به خـــــدا پناه ببر چه خـــــداوند دعای بندگان را میشنود و میداند و وسواس شیطان را نیز شنیده و به احوال او واقف است.

و در کافی ذیل آیه: {وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتی‏ هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمیمٌ} از حضرت صادق ع روایت کرده فرمود مراد از (حسنه) تقیه کردن و منظور از (سیئه) تقیه نکردن است (ادْفَعْ بِالَّتی‏ هِیَ أَحْسَنُ) یعنی با عمل به تقیه دفع شر و فساد کنید. (این حدیث در محاسن نیز نقل شده است.)
و محمد بن عباس به سند خود از حضرت صادق ع روایت کرده فرمود زمانی که این آیه بر رسول اکرم ﷺ نازل شد و حضرت مأمور بر تقیه شده و تا مدت ده سال تقیه نمود تا آیه (فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ) نازل گردید و بعد آنحضرت, ائمه مأمور به تقیه شدند تا قیام قائم آل محمّد ﷺ که در آن موقع تقیه ساقط و شمشیر جاری شود.
و نیز بسند خود از حضرت موسی بن جعفر ع روایت کرده فرمود: مرا از (حسنه) ما ائمه هستیم و منظور از (سیئه) بنی امیه و سایر منافقین و دشمنان اهلبیت میباشند.

قوله تعــــالی: {وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَی اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنی‏ مِنَ الْمُسْلِمینَ}
عیاشی ذیل آیۀ فوق از جابر روایت کرده گفت از حضرت باقر ع معنای آیه را سؤال کردم فرمود: چون پیغمبر اکرم ﷺ, علی بن ابیطالب ع و عمار یاسر را بسوی اهل مکه فرستاد دیدند قریش و بزرگان مکه علی را صبی می نامیدند زیرا یکی از اسماء آنحضرت در قرآن صبی بود و آیه اینطور است: (وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَی اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ هو صبی و قالَ إِنَّنی‏ مِنَ الْمُسْلِمینَ) بزرگان مکه چون نسبت بفرستادۀ پیغمبر اکرم ﷺ اعتراض نمودند این آیه در جواب آنها نازل شد.
ابن آشوب از ابن عباس روایت کرده گفت رسول اکرم ﷺ فرمود: بعد از من عــــلی ع باب هدایت و دعوت کنندۀ مردم است بسوی پــــــروردگار و صالح مؤمنین است و آیه (وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَی اللَّهِ) در بارۀ عــــلی ع وارد شده.

قوله تعــــالی: {إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتی‏ کُنْتُمْ تُوعَدُونَ}
پس از آن بیان میکند اوصاف شعیان امیرالمؤمنین را بقولش که آنانکه گفتند پــــــروردگار ما ذات اقدس الهی است و دراین گفتار خود راسخ بوده و ثابت و استوار ماندند فرشتگان رحمت هنگام مرگ بر ایشان فرود آیند گویند مترسید و بیم بر خود راه مدهید و غمگین مباشید و بر گذشتۀ خود نگران و خائف مباشید اینک شما را به بهشت جاویدان که خــــدا وعده داده بود مژده میدهیم.
در کافی ذیل آیۀ فوق از محمد بن مسلم روایت کرده گفت از حضرت صادق معنای آیه را سؤال نمودم فرمود مراد از استقامت آنست که بر امامت ائمه یکی بعد از دیگری معتقد بوده و بر اعتقاد خود استوار و پایدار باشند.
و از حضرت باقر ع روایت کرده فرمود: مقصود از استقامت آن باشد که اطاعت خــــداوند و فرمانبرداری از پیغمبر و ولایت آل محمّد ﷺ را بحد کمال برسانند فرشتگان بر چنین مردمی در وقت مرگ و روز قیامت فرود آمده و آنها را بشارت بهشت دهند.
و از حضرت عسکری ع روایت کرده فرمود پیغمبر اکرم ﷺ فرموده پیوسته مؤمن از عاقبت خود خوفناک است و یقین به خشنودی و رضایت پــــروردگار از خود پیدا نکند تا وقت جان کندن و هنگام مرگ که فرشتگان بر او فرود آیند در آن موقعی که از همه چیز مأیوس شده و سینه اش به تنگ آمده و از عقبات مرگ و گناهان خود در حالت اضطراب است ملک الموت باو میگوید چرا این قدر مضطربی؟ آیا شخص عاقل بخاطر آنکه دستش از دنیا و مال آن کوتاه شده این اندازه غصه و غم میخورد؟ نگران مباش پـــــروردگار چندین برابر در آخرت بتو عطا خواهد فرمود بالای سر خود را نگاه کن و جایگاهت را ببین این قصور و درجات و منازلیکه میبینی تمام آنها بتو تعلق دارد و دوستان و اقربا و فرزندان صالح تو در آنجا با تو خواهند بود پس از آن باو گوید مشاهده کن محمّد ﷺ و عـــلی ع و آل او و ائمه معصومین را, این بزرگواران و سادات همنیشنان تو میباشند آیا اینها بهتر از اهل و عیال تو نیستند آیا راضی نیستی حضرات ائمه انیس و مونس تو باشند در آنوقت آن مؤمن عرض میکند پــــــروردگارا راضی و خشنود شدم خطاب میرسد تمام اینها بخاطر استقامت و پایداری بود که در دنیا نمودی فرشتگان باو گویند ما در دنیا و آخرت از دوستدارانت بوده و هستیم و در بهشت هر چه دلخواهت بوده و آرزوی آنرا داری مهیا و آماده است این سفرۀ احسان و میهمانی با شکوه را خــــداوند بخشنده و مهربان برای تو گسترده و فراهم ساخته است.
و از حضرت صادق ع روایت کرده فرمود کسی از دوستان و یا دشمنان ما نمی میرد مگر آنکه پیغمبر اکرم ﷺ و امیرالمؤمنین ع و امام حسن و امام حسین ع در بالین مرگ او حاضر شوند و اگر از دوستان باشد او را بشارت دهند و چنانچه دشمن باشد وضع بد او را میبینند و مؤید صحت اینحدیث فرمایش خود امیرالمؤمنین ع است که به حادث همدانی فرموده یا حارث بدان هر کس بمیرد خواه مؤمن باشد و یا منافق پیش از تسلیم مرا خواهد دید.

قوله تعــــالی: {وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا رَبَّنا أَرِنَا الَّذَیْنِ أَضَلاَّنا مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ نَجْعَلْهُما تَحْتَ أَقْدامِنا لِیَکُونا مِنَ الْأَسْفَلینَ}
کافران میگویند پــــروردگارا بما نشان بده آن دو کس را از جن و انس که باعث گمراهی ما شده بودند تا ما آنها را زیر پای خود لگدمال نموده و انتقام خود را از ایشان بکشیم تا از پست ترین و ذلیل ترین مردم شوند و در درک اسفل عذابشان سخت تر باشد.
در کافی ذیل آیه فوق از سوره بن کلیب روایت کرده گفت از حضرت صادق ع معنای آیه را سؤال نمودم سه مرتبه فرمود به خـــــدا قسم (الَّذَیْنِ أَضَلاَّنا) آن دو نفر معلوم میباشند و شیطان فلان است آنگاه فرمود ما ائمه خازنان علم خــــداوند در آسمان و زمین هستیم.
محمد بن قولویه در کتاب کامل الزیارات از حضرت صادق ع روایت کرده که آنحضرت در وصف حال آن دو نفر فرمود روز قیامت آن دو و رفیقشان را وارد محشر میکنند در حالتی که آنها را با تازیانۀ آتشین میزنند که اگر یکی از آن تازیانه ها بر دریا اصابت کند تمام آب دریا بجوش آید و اگر بکوه ها زده شود همانا کوهها خاکستر شود با اینحالت آنها را در محشر حاضر نموده و امیرالمؤمنین ع برای خصومت در محضر عدل الهی بایستد پــــروردگار امر کند اولی و دومی و سومی را در چاهی از دوزخ بنام جب ببرند و در آن را مسدود کنند کسی آنها را نبیند و ایشان احدی را مشاهده نکنند در آنوقت دوستان آنها میگویند پــــــروردگارا ایشان را بما نشان بده تا زیر پای خویش لگدمال کنیم چه اینان باعث گمراهی ما شده بودند و از مصدر جلال پـــــــروردگار بآنها خطاب میشود این داد و فریادها امروز بحال شما سودی نبخشد چه شما هم ستمکار بودید و اینک با آنها در عذاب و کیفر شرکت دارید.
علی بن ابراهیم از حضرت موسی بن جعفر ع روایت کرده فرمود مقصود از جن در آیه شیطان است چه او کفار را تحریص و ترغیب نمود بر کشتن پیغمبر اکرم ﷺ و بعد از وفات آنحضرت اول کسانی بودند که با ابوبکر بیعت کردند و مراد از انس دومی است.

قوله تعــــالی: {وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ}
کفار قریش چون آیات قرآن را شنیدند و دانستند که نمی توانند با قرآن معارضه کنند و مانند آن بیاورند ترسیدند که اعراب از اطراف بیایند آیات را بشنوند و به قرآن و محمّد ﷺ ایمان آورند به یکدیگر گفتند گوش به این قرآن مجید و چون محمّد ﷺ قرآن میخواند از سخنان لغو و بیهوده در آن کنید و صداهای خود را به چیزهائی مانند شعر و رجز بلند کنید تا مردم آواز محمّد ﷺ و قرآن را نشنوند و بدین وسیله بر او غالب شوید.
پـــــروردگار فرمود ما به کیفر این یاوه سرائی و سخنان ناروا این کافران را عذاب سختی می چشانیم و به بدتر از آنچه میکردند ایشان را مجازات خواهیم نمود.

قوله تعــــالی: {وَ قَیَّضْنا لَهُمْ قُرَناءَ فَزَیَّنُوا لَهُمْ ما بَیْنَ أَیْدیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فی‏ أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ کانُوا خاسِرینَ}
ما برای این کفار قرین و همسرانی از شیاطین بر گماشتیم تا آنچه پیش روی آنها از امور دنیا و شهوات آنست در نظرشان بیارایند و زیبا جلوه دهند و آنچه از امور آخرت در پی دارند فراموش نموده و غافلشان کنند تا بکلی عالم آخرت را رها کرده و به آن ایمان نیاورند همانطور که بر اقوام و ملت های پیش از ایشان اعم از جن و انس و هلاکت را واجب نموده بر اینان نیز وعدۀ عذاب الهی حتم و لازم گردید چه آنها مردمی زبون و زیانکار بوده و در دنیا عمر خود را ضایع کرده و عمل صالحی انجام نداده اند تا برای آخرت ایشان سودمند باشد.

قوله تعـــالی: {فَإِنْ یَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْویً لَهُمْ وَ إِنْ یَسْتَعْتِبُوا فَما هُمْ مِنَ الْمُعْتَبینَ}
خــــــداوند در این آیه میفرماید: اگر این کفار صبر و بردباری کنند آتش دوزخ جایگاه ایشان است یعنی در وقت معین بدوزخ خواهند رفت نه آنکه صبر, ایشان را بدوزخ کشاند و چنانچه طلب توبه کنند و رضا و خشنودی خـــــداوند را بطلبند, خــــــداوند آنها را خشنود ننماید چه آخرت دار تکلیف نیست تا در آن توبه قبول شود برای آنکه در آنجا ناتوان و مضطرب باشند و این آیه دلیل است بر آنکه در روز قیامت تکلیفی نیست و توبه در آن پذیرفته نشود.

علی بن ابراهیم ذیل آیه: {وَ ذلِکُمْ ظَنُّکُمُ الَّذی ظَنَنْتُمْ بِرَبِّکُمْ أَرْداکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ مِنَ الْخاسِرینَ} از عبدالرحمن بن حجاج روایت کرده گفت حضور حضرت صادق ع عرض کردم مردم حدیثی روایت میکنند که در آن ذکر شده تمام مردم باید بسوی آتش جهنم بروند! فرمود: اینطور که مردم میگویند نیست, رسول اکرم ﷺ فرمود: آخر مردی را که امر میشود او را بسوی آتش ببرند خـــــداوند باو التفات میکند و امر میفرماید او را بر گردایند و چون بر میگردانند از او میپرسند چرا پیش از این به خـــــــداوند التفات نداشتی؟ در جواب میگوید من چنین گمانی به پـــــروردگار خود نداشتم, سؤال می شود تو چه گمانی به پـــــروردگار داشتی؟ جواب میدهد من تصور میکردم که گناهان مرا به عظمت عفو خود بیامرزد و به بهشت منزلم دهد, خــــداوند بفرشتگان میفرماید, به عزت و جلال و بزرگی خودم سوگند این شخص جز در این لحظه گمان خیر بمن نبرده و اگر پیش از این ساعت چنین حسن ظنی بمن برده بود امر نمیکردم که او را به آتش دوزخ ببرند اینک دروغ او را راست فرض کنید و او را به بهشت ببرید, سپس رسول اکرم ﷺ فرمود نیست بنده ای که گمان خیر به خـــدا پیدا کند مگر آنکه بر طبق گمان او با او رفتار کنند.