تاریخ نگارش : دوم آبان 1390
صفات خداوند
نیره تقی زاده فایند
-هرصفتی که ضدش قابل اتصاف بخداوندنباشدذاتی ودرغیراین صورت فعلیست
اسماء خداوند حادث است والفاظ ان مخلوقند.
اسامی خداوند توقیفی است وکسی حق نامگذاری برای خداوند را ندارد
کلید واژه : صفات خداوند
[B]صفات خداوندبردوگونه است[/B]
[B]اول-ذات [/B]بخشی ازصفات مربوط بذات حقتعالیست وعین ذات اومیباشد.مجموعه صفات ذاتی خداونددر4صفت اصلی قابل جمع است که عبارتنداز
1-وحدانیت-خداوندیگانه است بیمثل ومانندوشبیه ومرکب ازاجزاءخارجی وعقلی نمیباشد.صفاتی که باین صفت اصلی بازمیگرددعبارتنداز
احد-واحد-مشهور-معروف-غریب-فرد-کافی-وتر-موجود-غایت
قل هوا... احد-لوکان فیهماالهه الاا... لفسدتا(1اخلاس و105انبیا)
2-سرمد یت-خداوندجاودانه ازلی وابدیست یعنی ازابتدابوده وخواهدبود.صفاتی که باین صفت اصلی بازمیگرددعبارتنداز
اخر-اول-باخی-حی-دائم-سابق-سرمد-قدیم-قریب-قائم-قیوم-متین-مکین-حق-ازلی-ابدی-واجب الوجود
ا... لااله الاا... هو الحی القیوم257بقره
3-عالمیت-خداوندداناست بهمه هستی وذات خودازازل تاابددرهرزمان وهرمکان وعلم اوحضوریست.صفاتی که باین صفت اصلی بازمیگردندعبارتنداز
بصیر-باطن-برهان-جمیل-حسن-حکیم-محیط-خبیر-مدرک-دلیل-رای-سرور-سامع-سمیع-سند-شاهد-شهید-عالم-علیم-علام-فخر-قرهعین-ناطق-ناظر-نور-کاشف-کامل-کنز-معلن-عارف
علم خداوندذاتی تفصیلی(لوح محفوظ)وفعلیست وهوبکل شئی علیم
4-قادریت-خداوندتواناست بهرامری که درهستی امکان پذیراست صفاتی که باین صفت اصلی بازمیگرددعبارتنداز
باذخ-جبار-جلیل-محول-ذخز-رافع-رفیع-سریع-سالم-سید-شدید-شریف-صادق-عده-عز-عزیز-معز-عظیم-علی-عالی-اعلی-متعالی-فوق-عون-معین-مستعانغالب-غناء-غنی-مغنی-فاتح-فتاح-فالق-فارج-مفرج-فاتق-فائق-قادر-قدیر-مقنی-قاهر-قهار-ماجد-مجید-منیع-ناصر-نصیر-کبیر-متکبر-کثیر-واسع-موسع-مهیمن-مکین-مانع-مطلق-حق-فاصل-فارق-مفصل-قابض-مقدر نکته-دوصفت ذاتی وحدانیت وسرمدیت بدون اضافه بچیزی بذات باریتعالی اتصاف داردلیکن دوصفت قادریت وعالمیت بااضافه بمخلوق قابل اتصاف است
[B]دوم-فعل-[/B]بخشی ازصفات مربوط بافعال باریتعالی است اینگونه صفات حادث وناشی ازقدرت وعلم اویند مجموعه صفات فعل خداونددر4صفت اصلی قابل جمعست که عبارتنداز
1-خالقیت(خلق دفعی)خداوندآفریدگارهستی است وهمه چیزبااراده اوحیات داردوصفاتی که باین صفت اصلی بازمیگرددعباتنداز
بدی-مبدء-مبدل-بارء-باعث-جاعل-محیی-خالق-خلاق-مسبب-مسخر-صانع-مصور-مضعف-معید-مغیر-فاطر-فاعل-فعال-فالق-مغنی-مقلب-ماهی-ممکن-ممیت-منشئ-منور-مکون-موسع-ماهد
انماامرهاذاارادشیئاان یقول له کن فیکون83یس لاموثرفی الوجودالاا... (حدیث)
نکته-پیش ازخالقیت خدامشیت واراده اوبایدباشدتاخلق صورت بگیرد
2-ربوبیت(خلق تدریجی)-خداوندپروردگارومربی همه مخلوقاتست وجهان لحظه ای بدون توجه اوپیش نمیرود.صفاتی کهباین صفت اصلی برمیگرددعبارتنداز
امان-امین-مومن-انیس-مونس-مستانس-بر-بار-باسط-مبشر-مبین-مبین-تواب-مثیب-جابر-مجزل-جلیس-مجمل-مجیب-مجاب-جواد-جار-مجبر-حبیب-محبوب-محذر-داعی -مدعو-حفیظ-حافظ-حفی-حلیم-حامد-حمید-محمود-حنان-محیل-مخوف-خیر-مختار-مدبر-حرز-حاسب-حسیب-دافع-مدیل-دیان-ذارء-ذاکر-مذکور-رئوف-رب-مرتب-راتق-رجاء-راحم-رحیم-رحمان-ارحم-رازق-رزاق-راضی-رضی-مرضی-رضوان-مرغوب-مرغب-رفیق-رقیب-موهوب-مرتاح-مزین-ساتر-ستار-سلام-سامق-مسهل-شافی-شاکر-شکور-مشکور-صبور-صبار-صریخ-جبار-ضامن-طبیب-مطعم-طالب-مطلوب-مطور-عدل-عادل-عاصم-عصمت-عطوف-معطی-عفو-معافی-غآفر-غفار-غفور-غفران-غیاث-مغیث-مطرح-مفرغ-مفضل-قابل-قبیل-قاسم-مقسم-مقسط-مقیت-مقیل-ملجا-ملقن-ملهم-ملی-منان-ممهل-منجی-منذر-منزل-منزل-منعم-منفس-منول-منیل-کریم-اکرم-مکرم-کالئ-ودود-موسع-ماصل-موصوف-وافی-وفی-وقی-واقی-واهب-وهاب-
3-حاکمیت همه هستی تحت حکومت اوقراردارندواومقنن وقاضی ووالی اصلیست.صفاتی که باین صفت اصلی برمیگردندعبارتنداز
اله-امر-حاکم-دلیل-راشد-مرشد-رشید-راعی-مسئول-معبود-معقب-عماد-غایت-مقصود-قاضی-منی-ناهی-منتهی-ولی-والی-مولی-هادی-حکم
4-مالکیت همه مخلوقات وهستی ازان اوست واومالک علی الاطلاقاست.صفاتی که باین صفت اصلی برمیگردندعبارتنداز
جامع-سلطان-شافع-شفیع-صاحب-مالک-ملیک-ملک-مقدر-مقدم-کاسر-کفیل-وکیل
درپایان بخش صفات باید گفت دوصفت [B]قدوس وسبوح درقرآن کریم بعنوان صفت سلبی[/B] معروفندکه مفهوم اندوتنزیه حقتعالی ازصفات محدود ناقص وبشریست اولی تنزیه مادی ودومی تنزیه معنوی (صفات سلبیه)
نکته1-هرصفتی که ضدش قابل اتصاف بخداوندنباشدذاتی ودرغیراین صورت فعلیست
نکته 2-اسماء خداوند حادث است والفاظ ان مخلوقند.
نکته3-اسامی خداوند توقیفی است وکسی حق نامگذاری برای خداوند را ندارد